ਚੂਹਾ ਤੇ ਹਾਥੀ
ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਇਕ ਹਾਥੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਕ ਚੂਹਾ ਵੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਚੂਹਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਜੰਗਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ।
ਉਹ ਹਾਥੀ ਦਾ ਵੀ ਲਿਹਾਜ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਚੂਹਾ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਹਾਥੀ ਦੇ ਉੱਪਰ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਨੱਚਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਤੇ ਹਾਥੀ ਦੀ ਨੀਂਦ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਹਾਥੀ, ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਮਝਾਉਂਦਾ, ਪਰ ਚੂਹਾ ਬਹੁਤ ਢੀਠ ਸੀ। ਚੂਹਾ, ਹਾਥੀ ਦੀ ਇਕ ਨਾ ਸੁਣਦਾ। ਦਰਅਸਲ ਚੂਹੇ ਦੀ ਸ਼ੇਰ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸਭ ਨੂੂੰ ਤੰਗ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ।
ਇਕ ਦਿਨ ਜੰਗਲ ਦਾ ਰਾਜਾ ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਫਸ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਚੂਹੇ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦੰਦੀਆਂ ਨਾਲ ਜਾਲ ਕੱਟ ਕੇ ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬੱਚਾ ਲਿਆ। ਉਦੋਂ ਸ਼ੇਰ, ਚੂਹੇ ਦੀ ਸਿਆਣਪ ’ਤੇ ਬੇਹੱਦ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਹੋ ਗਈ।
‘ਚੂਹੇ ਭਰਾ! ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਜੇ ਕੋਈ ਤੈਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰੇ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰ ਲਈਂ। ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਕੋਈ ਤੇਰਾ ਵਾਲ ਵੀ ਵਿੰਗਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ’ ਜਿਸਦੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਉਹ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਜੰਗਲ ਦਾ ਰਾਜਾ ਹੀ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਜਾਨਵਰ ਕੁਝ ਆਖਦਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਹੀ ਉਹ ਜੰਗਲ ਦੇ ਰਾਜੇ ਸ਼ੇਰ ਕੋਲੋਂ ਸਜ਼ਾ ਦਿਵਾਉਣ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦਿੰਦਾ।
ਚੂਹਾ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਚਲਾਕ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸੀ। ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਉਹ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਛੇੜਦਾ ਸੀ। ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਸਾਰ ਉਹ ਖੁੱਡ ਵਿਚ ਵੜ ਜਾਂਦਾ। ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਬਿੱਲੀ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਫੁਰਤੀਲੀ ਹੈ ਤੇ ਬਿੱਲੀ ਨੇ ਝਪਟਾ ਮਾਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦਬੋਚ ਲੈਣਾ ਹੈ। ਉਂਜ ਵੀ ਉਹ ਬਿੱਲੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਸ਼ੇਰ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਲਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਬਿੱਲੀ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਮਾਸੀ ਸੀ।
ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਚੂਹਾ, ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੰਗ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸਰੀਰ ਭਾਰਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹਾਥੀ ਸਭ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਫੁਰਤੀਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦਾ। ਚੂਹਾ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਹਾਥੀ ਦੀ ਪਿੱਠ ’ਤੇ ਨੱਚਦਾ-ਟੱਪਦਾ। ਫਿਰ ਉਹ ਭੱਜ ਕੇ ਦਰੱਖਤ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦਾ। ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਚੂਹੇ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸਾ ਆਉਂਦਾ, ਪਰ ਉਹ ਚੂਹੇ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਵਧੇਰੇ ਫੁਰਤੀਲਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹਾਥੀ ਦੇ ਕਾਬੂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਸਕਦਾ।
ਹਾਥੀ ਤੰਗ ਆ ਕੇ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਤਰਤੀਬ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੂਹਾ ਉਸ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਹੋਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤੰਗ ਕਰਨਾ ਛੱਡ ਦੇਵੇ। ਹਾਥੀ ਕਈ ਦਿਨ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ। ਕਈ ਦਿਨ ਸੋਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਥੀ ਨੇ ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਦੀ ਜੁਗਤ ਬਣਾ ਹੀ ਲਈ।
ਹੁਣ ਹਾਥੀ ਬਿੱਲੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗਾ। ਬਿੱਲੀ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਹੀ ਇਧਰ ਗੇੜਾ ਮਾਰਦੀ ਸੀ। ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਬਿੱਲੀ ਆਈ। ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਚੂਹਾ ਭੱਜ ਕੇ ਖੁੱਡ ਵਿਚ ਵੜ ਗਿਆ। ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਖੁੱਡ ਵਿਚ ਵੜਦਿਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਹਾਥੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਾ ਰਹੀ। ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਦੇਣ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਬਣਾਈ ਸਕੀਮ ਨੇ ਹੁਣ ਰੰਗ ਵਿਖਾਉਣਾ ਸੀ।
ਹਾਥੀ ਭੱਜ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸੁੰਡ ਛੱਪੜ ’ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰ ਲਿਆਇਆ। ਹਾਥੀ ਨੇ ਚੂਹੇ ਦੀ ਖੁੱਡ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਹੁਣ ਚੂਹਾ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿਚ ਫਸ ਗਿਆ। ਚੂਹਾ ਜੇ ਖੁੱਡ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਡੁੱਬਦਾ ਸੀ। ਜੇ ਉਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਬਿੱਲੀ ਨੇ ਦਬੋਚ ਲੈਣਾ ਸੀ। ਖੁੱਡ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।
‘ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡੁੱਬ ਕੇ ਮਰਨ ਨਾਲੋਂ ਤੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣਾ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਬਾਹਰ ਸ਼ਾਇਦ ਬਿੱਲੀ ਦੇ ਕਾਬੂ ਨਾ ਹੀ ਆਵਾਂ।’ ਚੂਹੇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਤੇ ਉਹ ਖੁੱਡ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਲੱਗਾ।
ਹਾਥੀ ਬਹੁਤ ਸਮਝਦਾਰ ਸੀ। ਹਾਥੀ ਭਾਵੇਂ ਚੂਹੇ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਹਾਥੀ ਸਿਰਫ਼ ਚੂਹੇ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਚੂਹਾ ਖੁੱਡ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ, ਹਾਥੀ ਨੇ ਫਟਾਫਟ ਆਪਣਾ ਕੰਨ ਅੱਗੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਚੂਹਾ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਹਾਥੀ ਦੇ ਕੰਨ ਵਿਚ ਵੜ ਗਿਆ।
ਚੂਹਾ, ਬਿੱਲੀ ਤੋਂ ਬਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਚੂਹੇ ਦੀ ਮਸ੍ਵਾਂ ਜਾਨ ਵਿਚ ਜਾਨ ਆਈ। ਚੂਹੇ ਨੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਤੰਗ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ।
