ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਰਿਸਰਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਬੈਂਗਣ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਜਾਤੀ
ਜੋ ਖੇਤ ਤੋਂ ਕਮਾਉਂਦੀ ਹਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ’ਚ ਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹਾਂ ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤੀ ’ਚ ਮਾਲਕ-ਕਰਮਚਾਰੀ ਢਾਂਚਾ ਨਾ ਹੋ ਕੇ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਰਿਸ਼ਤੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਜਨਮਜਾਤ ਪ੍ਰੇਰਨਾਸਰੋਤ ਇਸ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਆਪਣਿਆਂ ਲਈ ਜਿਉਣ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਾਥੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬਣਾਉਣਾ ਮੇਰੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਹੈ
ਲਕਸ਼ਮੀ ਲੋਕੁਰ, ਕਿਸਾਨ
ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਬੇਲਗਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ 47 ਸਾਲ ਦੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਲੋਕੁਰ ਨੇ ਬੈਂਗਣ ਦੀਆਂ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ’ਤੇ ਸਾਲਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਟਾ ਨੇ 2011 ਅਤੇ ਮਹਿੰਦਰਾ ਸਮਰਿਧੀ ਨੇ 2015 ’ਚ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਲਕਸ਼ਮੀ ਲੋਕੁਰ ਦਾ ਜਨਮ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਬੇਲਗਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਟੁੱਰ ਪਿੰਡ ’ਚ 1974 ਦੀ 9 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਪਿਤਾ ਜੀ ਚਿਦੰਬਰ ਅਤੇ ਮਾਂ ਨਲਿਨੀ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਭਾਗ ’ਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਜਿਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇਕੱਲੇ ਖੇਤ ਸੰਭਾਲ ਸਕਣ, ਇਸ ਲਈ ਮਾਂ-ਪਿਤਾ ਜੀ ਲਈ ਨਵਾਚਾਰੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ
Also Read :-
- ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਰਾਜਸਥਾਨ ’ਚ ਮਿਸਾਲ ਬਣੇ ਗੰਗਾਰਾਮ ਸੇਪਟ
- ਲਕਸ਼ਮੀ-ਮਨੋਜ ਖੰਡੇਲਵਾਲ ਨੇ ਅਮਰੂਦ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਪਛਾਣ
- ਕਿਚਨ ਗਾਰਡਨ ਨੂੰ ਬਣਾਓ ਹਰਿਆ-ਭਰਿਆ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਲਈ ਸੋਚਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਨਵਾਚਾਰਾਂ ’ਚ ਪਾਰੰਗਤ ਕਰਨ, ਹਫਤੇ ਦੇ ਆਖਰ ’ਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋੋਲਣਾ ਸਿਖਾਉਣਾ, 18-19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਘਰ ’ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੀ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਬੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਟੇ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਰਗੇ ਕੰਮਾਂ ’ਚ ਸਮੇਂ ਫੁਰਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦਾਦਾ ਜੀ ਅੰਬਨਾ ਕਰੀਬ ਅੱਠ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤੀ ’ਚ ਨਵਾਚਾਰਾਂ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ 2002 ’ਚ ਲੋਕ ਅਕਾਲ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪਲਾਇਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਮੈਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਾਰਨ ਨਵਾਚਾਰੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਬੇ-ਲਗਾਮ ਦੀ ਕੇਐੱਲਈ ਸੁਸਾਇਟੀ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਟ੍ਰੇਡਿੰਗ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਤੋਂ ਡਿਪਲੋਮਾ ਲਿਆ ਉੱਥੇ ਲੜਕੇ ਹੀ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਸਨ
Table of Contents
ਮੇਰੀ ਜਿਦ ਕਾਰਨ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਪਿਆ ਕੰਨਡ ਮਰਾਠੀ, ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲ ਲੈਂਦੀ ਹਾਂ
ਖੇਤ ਬਣੇ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ
ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਬਣ ਗਏ ਪਿਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਨਵਾਚਾਰਾਂ ਲਈ ਪੇ੍ਰਰਿਤ ਕਰਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਮਦਨ ਲਈ 2004 ’ਚ ਡੇਅਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਹਰਿਆਣਾ ਤੋਂ 18 ਮੁਰ੍ਹਾ ਮੱਝਾਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਅਕਾਲ ਕਾਰਨ 2009 ’ਚ ਡੇਅਰੀ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਦੁੱਧ ਵਿੱਕਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਪੋਸਟ ਖਾਦ ਦੀ ਵਿੱਕਰੀ ਨਾਲ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਰੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਬਬੂਲ ਅਤੇ ਘਾਹ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਮਲਟੀਕਟ ਜਵਾਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ 2010 ’ਚ ਮੈਂ ਸਬਜੀਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ’ਚ ਨਵਾਚਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਤਾਂ ਮੰਗ ਆਉਣ ਲੱਗੀ ਸਥਾਨਕ ਬੀਜ ਦੁਰਲੱਭ ਸਨ ਫਿਰ ਵੀ ਕਾਲੇ ਛੋਲੇ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੀਆਂ ਦਸ ਕਿਸਮਾਂ ਖੇਤ ’ਚ ਹਨ ਮੈਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ 20 ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ
ਬੈਂਗਣ ਦੀ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮ
ਬੈਂਗਣ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਕਿਸਮ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਲ ਤੱਕ ਚੁਣਿਆ ਦੇਸੀ ਬੈਂਗਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਤਿਆਂ ਨਾਲ ਢਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਸਫੈਦ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵਿਕਸਤ ਕਿਸਮ ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਅਕਾਰ ਦੀ ਹਲਕੀਆਂ ਸਫੈਦ ਧਾਰੀਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਡਾ ਰਹਿਤ ਹਨ ਇਸ ’ਚ ਕਾਫੀ ਰੋਗ ਨਿਰੋਧਕਤਾ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਰੋਪਣਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜੰਗਲੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਮਦਰ ਪਲਾਂਟ ’ਤੇ ਹਲਕੇ ਕਾਲੇ ਲੰਬੇ ਬੈਂਗਣ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਕਲੰਗ ਲਾਈ ਇਸ ਦੇ ਫਲ ਗੁੱਛਿਆਂ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਹਿਲੀ ਛੰਟਾਈ ਬਰਸਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਸਰਦੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ’ਤੇ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ਇੱਕ ਕਲਗੀ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਪੌਦਿਆਂ ਜਿੰਨੀ ਉਪਜ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਨਾਲ ਹੀ 3-4 ਸਾਲ ਫਲਦੇ-ਫੁੱਲਦੇ ਹਨ ਮੈਂ ਬੈਂਗਣ ਅਤੇ ਕੇਲੇ ਦੀ ਮਿਸ਼ਰਤ ਇੰਟਰਕ੍ਰਾਪਿੰਗ ਕੀਤੀ
ਮੋਨੋਕ੍ਰਾਪਿੰਗ ਮੈਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਇਸ ਲਈ 15 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬੈਂਗਣ ਉਗਾ ਰੱਖੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ 15 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬੈਂਗਣ ਉਗਾ ਰੱਖੇ ਹਨ ਸਿਹਤ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਹਰਾ ਬੈਂਗਣ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ ਬਗੈਰ ਭਾਫ ਦੇ ਉਬਾਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਹੋਰ ਨਵਾਚਾਰ
ਇੱਕ ਏਕੜ ਖੇਤੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਨਵਾਚਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਸੱਤ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਹੁਣ 22 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਮੇਰੀ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਹੈ ਹਾਲ ਹੀ 8350 ਫੁੱਟ ਦਾ ਪਲਾਟ ਲਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ’ਚ ਮੂੰਗਫਲੀ, ਟਿੰਡੇ, ਗਾਜਰ, ਪਾਲਕ ਅਤੇ ਕੋਲੀਅਸ ਦੀ ਮਿਕਸ ਕ੍ਰਾਪਿੰਗ ਕਰਾਂਗੀ
ਗੇਂਦਾ, ਅਬੋਲੀ ਚਮੇਲੀ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵੀ ਬੀਜਦੀ ਹਾਂ ਜੈਸਮੀਨ ਦੀਆਂ ਨੌਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਤੁਅਰ, ਰੋਡ ਡਾਲੀਕਸ, ਹਰਾ ਡਾੱਲੀਕਸ, ਰਿੰਗ ਡਾੱਲੀਕਸ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਮੇਰੇ ਖੇਤ ’ਚ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਹਰ ਸਾਲ ਚੋਣ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਕਰਾਸ ਬ੍ਰੀਡਿੰਗ ਆਪਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵਿਕਸਤ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ’ਚ ਜੁਟੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ
ਸਨਮਾਨ
ਦੇਸ਼ਭਰ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ, ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ-ਪਰਾਇਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਜੋ ਅਸ਼ੀਸ਼ ਦਿੱਤੀ, ਉਹੀ ਮੇਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਨਮਾਨ ਹੈ 2011 ’ਚ ਸਿਟਾ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਜੈਪੁਰ ’ਚ ‘ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ’ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ 2015 ਨੇ ਮਹਿੰਦਰਾ ਸਮਰਿਧੀ ਇੰਡੀਆ ਐਗਰੀ ਐਵਾਰਡਸ ਅਧੀਨ ਮੈਨੂੰ ਕੌਮੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ‘ਖੇਤੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਨਮਾਨ’ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ
